Tenuta Kornell Alto Adige – Südtirol
Florian Brigl maakt met een jong dynamisch team moderne loepzuivere wijnen in het eeuwenoude familiedomein van zijn voorouders. Of hoe oenologisch inzicht en moderne vinificatie garant staan voor een topkwaliteit met respect voor de traditionele druiven.
Florian Brigl maakt met een jong dynamisch team moderne loepzuivere wijnen in het eeuwenoude familiedomein van zijn voorouders. Of hoe oenologisch inzicht en moderne vinificatie garant staan voor een topkwaliteit met respect voor de traditionele druiven.
Terroir
De Dolomieten vormen letterlijk en figuurlijk een sc
hitterend berglandschap met scherpe, steile en ontoegankelijke toppen, afgewisseld met groene valleien, ongerepte bossen en alpenweiden. De Dolomieten blinken zo sterk doordat zich op de bergwanden nog koraalafzettingen bevinden die reflecteren in het zonlicht, van roze in de ochtendzon tot oranjerood in de avondschemering. Een niet te missen spektakel !
Ongeveer 150 miljoen jaar geleden werd dit deel van de wereld overspoeld door de zee van Thetis. Op de zeebodem begonnen de mergel, kalksteen en koraalmassieven de geologische lagen te vormen waaruit de Monti Pallidi zijn opgebouwd. Zo’n 70 miljoen jaar geleden, toen de Alpen gevormd werden door het plooien van de aardkorst, was de druk op deze lagen zo extreem hoog dat ze aan de oppervlakte verschenen. Zo ontstonden de Dolomieten, waar wandelaars nog steeds fossielen uit de zee kunnen aantreffen. Ook de wind leverde zijn bijdrage tot het vormen van de rotsen. De Fransman Déodat Tancrède Gratet de Dolomieu (1780-1801) ontdekte de bergketen, gaf haar zijn naam en ontdekte de chemische samenstelling ervan.
Wie in Bolzano de kabelbaan naar Renon Ritten neemt, glijdt met een rode cabine langs steile wijnhellingen naar boven en is getuige van de aarden piramiden. Deze aardpijlers of zuilen worden bovenaan beschermd door een deksteen, een beschermend rotsblok dat de onderliggende bodem voor erosie beschermt. Zodra de zuilen door de werking van het water te dun worden, valt het rotsblok en brokkelen de nu onbeschermde piramiden snel af : een spectaculair natuurfenomeen, buitenaards aandoend en uniek in de wereld. De vorming van de Dolomieten eindigde pas gedurende de ijstijden van het quartair, zo’n twee miljoen jaar geleden, toen de gletsjers de vormen verzachtten en de dalen uitsleten. Pas toen de gletsjers zich hadden teruggetrokken, kwamen de Dolomieten met hun fauna en flora tot leven.
Klimaat
Ondanks de noordelijke ligging is de regio Alto Adige/Südtirol één van de warmste streken in heel Italië. Het klimaat is tegelijkertijd mediterraan en alpien, zeer warm overdag met voldoende koude nachten om het fruit perfect te laten afrijpen met aromatische complexiteit. Voeg daar een loepzuivere precisie in de vinificatiekelder aan toe en het resultaat wordt verbluffend : elegante en aromatische witte wijnen van de zuidelijke zon in combinatie met de koelte van de Alpen. De rode wijnen zijn geliefd vanwege hun sappige fruit en fluweelzachte tannines. Dat is nu net wat de moderne wijnliefhebber graag in het glas krijgt.
Zowel in klimaat als bodemgesteldheid is er veel afwisseling wat talrijke microklimaten oplevert. Ook de aanplant van autochtone druiven is overweldigend : moscato giallo, vernatsch, lagrein zijn druiven die zelfs veel doorwinterde wijnliefhebbers nog moeten leren kennen. De regio telt maar liefst 300 dagen zonneschijn met flinke schommelingen tussen dag- en nachttemperaturen, wat de fraîcheur in de wijnen ten goede komt. De met sneeuw bedekte Dolomieten beschermen de wijngaarden tegen koude winden en voorkomen op die manier schade aan de wijnstokken. Aanplant van de wijngaarden situeert zicht tussen 230 en 990 meter boven zeeniveau. De berghellingen met vaak steile wijngaarden maken het de wijnbouwers zeker niet gemakkelijk. De wijnboer wordt hierdoor gedwongen zich te concentreren op kwaliteit, wat onze smaakpapillen alleen maar ten goede komt !
Geschiedenis
Alto Adige/Südtirol is één van de oudste wijnregio’s in Europa. Lang voor de Romeinen de streek inlijfden werd er al aan wijnbouw gedaan. De veroveraars stelden tot hun verbazing en interesse vast dat de lokale bevolking hun wijnen bewaarden in houten vaten. In Rome gebruikte men op dat moment enkel amfora’s en lederen zakken. Zoals overal elders in de wereld waren het de kloosterordes die in het begin van de 18de eeuw grote vooruitgang brachten en wijnkelders stichtten. De Habsburgers brachten verdere groei en aanplant van nieuwe variëteiten. Grote verandering bracht de Eerste Wereldoorlog. In 1919 werd Südtirol als oorlogsbuit ingelijfd bij Italië en werd het plots Alto Adige. Ernstige politieke spanningen met ondergrondse terreurorganisaties waren in de 20ste eeuw nog een serieus probleem. Als compromis kreeg Alto Adige een autonome status en werd het Duits gelijkgesteld aan het Italiaans. Verkeersborden en plaatsnaamborden zijn er dan ook tweetalig, net zoals de druiven in wijngaard : schiava = vernatsch, pinot bianco = weißburgunder, traminer aromatico = gewürztraminer. Laatste druif is trouwens genoemd naar het dorpje Tramin in Alto Adige.
Tenuta Kornell
Ook Florian Brigl, de dynamische eigenaar van Tenuta Kornell, kan terugblikken op een lange familiegeschiedenis. Al in de 16de eeuw verbouwde de familie Brigl druiven en maakte wijn. Het was/is echter niet altijd rozengeur en manenschijn in de wijngaarden van Südtirol. Toen in 1919 Südtirol plots Alto Adige werd, waren de wijnen nog moeilijk aan de man te brengen. Voor de Oostenrijkse klant werden ze plots buitenlands en voor Italië zelf waren de wijnen niet Italiaans genoeg. De familie Brigl zag zich een tijdlang genoodzaakt om de geoogste druiven aan de plaatselijke coöperatieve te verkopen. Florian was ervan overtuigd dat terroir en ligging van de familiewijngaarden veel meer potentieel in zich hadden. In 1996 nam hij het landgoed van zijn vader Leonhard Brigl over en in 2001 hing na meer dan 30 jaar opnieuw de geur van vers vergiste druiven in de lucht. Naast 15 hectaren wijngaarden, bestaat het landgoed Kornell nog uit 40 hectaren bos en 15 hectaren appelteelt. Alto Adige is trouwens ook de appelschuur van Europa. De burchtruïne Schloß Greifenstein bovenaan het archeologisch interessante dorpje Siebeneich zorgde voor het logo – Greif = een zwarte leeuw – op de topcuvées van Kornell.
Als je door de wijngaarden van Alto Adige rijdt, merk je dat zeer veel aanplant in pergola gebeurt. Deze eeuwenoude techniek die zorgt dat de druiventrossen onder een dicht loofdak hangen, wordt vooral toegepast voor de plaatselijke vernatsch of schiava. De rode wijn van deze druif is licht en soepel drinkbaar en vindt zijn weg vooral naar de zomerterrassen in Bolzano en Merano.
Op Tenuta Kornell is deze snoeiwijze niet meer terug te vinden. Florian koos bewust voor kwaliteit en zorgde voor aanplant in Guyot op de zuidgerichte porfierbodems. Vanuit zijn zonovergoten wijngaarden zie je de sneeuw op de bergtoppen van de Alpen in de verte. Een mooi beeld dat het mediterrane klimaat met alpiene invloed mooi illustreert. De witte druiven sauvignon blanc, gewürztraminer en weißburgunder worden 10 tot 12 dagen vergist om aansluitend 6 maanden in contact met de lies in staaltanks te rijpen.
De rode druiven lagrein en blauburgunder vergisten gecontroleerd in staaltanks met 12 dagen mostcontact. Daarna gaan ze acht maanden in gebruikte barriques of grote eikenhouten vaten van 500 liter.
Enkel voor de topcuvées STAVES gebeurt de vergisting in grote houten foeders om vervolgens 18 tot 20 maanden verder te rijpen in de diepe kelders : slechts 20% in nieuwe Franse barrique en 80% in één tot tweemaal hergebruikte vaten. Op die manier zorgt Florian er voor dat ook zijn topwijnen barstensvol mooi afgerijpt fruit zitten en dat de houtinvloed telkens mooi ondersteunend is en op geen enkel moment storend overkomt.
Voor u geproefd
EICH weißburgunder 2019
Heldere intens lichtgeel, opvallend aromatisch met limoen, rijpe appel en vlierbloesem. Vol en elegant in de mond met levendige zuren en minerale structuur. Mooie spanning en middellange finale.
COSMAS sauvignon blanc 2019
Helder licht strogeel met groene reflecties en medium viscositeit. Herkenbare kruisbes en Granny Smith appel, na walsen licht brandnetelaroma op de achtergrond. Droge structuur met uitgesproken mineraliteit door de porfierbodem en aangename zuren, sappig met leuk bittertje op het eind. Past uitstekend bij asperges en gebraden vis.
DAMIAN gewürztraminer 2018
Diep intens goudgeel met hoge viscositeit. Zeer open in de neus met een elegant aromatisch boeket van rozen, kruiden, acacia en exotische lychee. Volle aanzet met brede mondstructuur en zeer evenwichtig. Opvallend droog gevinifieerd wat deze wijn naar een hoger gastronomisch niveau optilt. Superlange finale met mineraliteit en ondersteunende aciditeit. Topwijn in wit die het voortreffelijk doet bij Aziatisch getinte gerechten en geaffineerde blauwschimmelkaas.
OBERBERG sauvignon blanc selection 2015
Helder strogeel met transparante traanvorming. Discrete toetsen van vers gemaaid gras en groene appel, na walsen rijpere appel en vuursteen. Opvallend mondvullend en krachtiger dan wat je van een sauvignon blanc zou verwachten. De concentratie en het evenwicht in deze schaarse topwijn is fenomenaal. Dit is het type sauvignon blanc dat dank zij zijn uitgesproken mineraliteit makkelijk 10 jaar kelderrijping verdraagt zonder veel fraîcheur te verliezen. Een must voor wie houdt van topsauvignon.
MARITH blauburgunder 2019
Helder robijnrood met lichte viscositeit. Open neus met jonge rijpe bosaardbei en framboos, rode bes en kriek, met lichte kruidige toets. Slanke aanzet, fruitig en sappig met levendige zuren en weinig tannine. Soepele speelse pinot noir, een prachtvoorbeeld van loepzuiverheid zonder storende “Bourgogne” nevengeuren.
GREIF lagrein 2019
Intense diepe kersenrode robe met paarse reflecties in de rand, medium viscositeit en gekleurde tranen. Zeer uitnodigend aroma vol rijp fruit, zwarte bosbessen en braambessen, na walsen kruidige aroma’s en bittere chocolade. Volle intense aanzet met flinke rijpe fruitmaterie en krachtige tanninestructuur. Zeer sappig met aangename aciditeit en lange afdrong. Deze wijn smeekt om een lamsstoofpotje of een krachtig stukje wild everzwijn.
ZEDER merlot, cabernet, lagrein 2018
Kersenrode kleur met gekleurde traanvorming. Fruitaroma’s van zwarte bes, florale geur van viooltjes en een licht vegetale toets van groene paprika. Vrij krachtige aanzet met uitgesproken tannines, zeer mondvullend met lange finale. Past bij grillgerechten met krachtig afgekruide saus.
De rode topwijnen STAVES
STAVES lagrein 2015
Intense kleur van zwarte kers met lichtpaarse reflectie. Elegante neus, zeer kruidig met uitnodigende geur van rijpe Amarena kersen en na walsen tabak, peper en bittere chocolade. Krachtige volle aanzet met zwart fruit en stevige maar rijpe tannines. Sappig en volmondig met ondersteunende zuren en zeer lange finale. Kracht en elegantie in één wijn gebundeld. Zeldzame combinatie, enkel in lagrein van topniveau.
STAVES cabernet sauvignon riserva 2016
Diep kersenrood met gekleurde tranen, hoge viscositeit. Rijp fruit in de neus, bosbessen en florale viooltjestoets. Na walsen licht groene aroma’s met vleugje rabarber. Volle ronde aanzet met opnieuw zeer rijp fruit en peperige toetsen. Licht uitdrogende tannines in de finale met bittertje op het eind. Te combineren met krachtige vleesgerechten en stoofpotjes van wild.
STAVES merlot riserva 2016
Kersenrode kleur met medium viscositeit. Uitnodigend aromatisch met mooi afgerijpt rood fruit en na walsen zacht leder en cederhout. Superzachte aanzet met ongelooflijk sappige brede mondstructuur. Fluweelzachte tannines en ondersteunende zuren in het middenstuk die voorlopen op een uitzonderlijk lange en zachte finale. Absoluut topniveau. Ik noem deze wijnontdekking mijn kleine Masseto, en dat wil wat zeggen…
De wijnen van Tenuta Kornell zijn verkrijgbaar bij www.chateaubrillant.be
