Portugese wijn in de Opera
Onlangs woonde ik een prachtige degustatie bij van Portugese wijnen in het prachtige decor van de Gentse Opera. Maar liefst negentwintig Portugese wijnboeren lieten hun wijnen proeven op het prestigieuze event, georganiseerd door eventbureau Alice Bown in samenwerking met Viniportugal en het Festival van Vlaanderen. Het concert van het Portugese Sete Lágrimas met receptie na de degustatie zorgde als kers op de taart voor een unieke onvergetelijke totaalbeleving.
Ontdek een wereld van verschil
ViniPortugal is de interprofessionele wijnassociatie, erkend door het Portugese ministerie van landbouw, met als missie het imago van Portugal als wijnproducent te bevorderen, de waarde van het merk “Vinhos de Portugal/Wijnen van Portugal” te promoten en bij te dragen aan een duurzame groei van het volume en de gemiddelde prijs van Portugese wijnen. “Discover a world of difference” is hun credo en het moet gezegd: het aantal ontdekkingen van niet alleen minder bekende wijnregio’s maar vooral de verscheidenheid aan druivenrassen was indrukwekkend.
Het smalle land in het uiterste westen van Europa op het Iberisch schiereiland beschikt over een goede 190 000 hectaren wijngaarden. Met meer dan tweehonderdvijftig lokale druiven biedt Portugal een variëteit aan intrigerende wijnen die helaas minder of (nog) niet bekend zijn bij het grote publiek. Hier kunnen organisaties als ViniPortugal verandering in brengen, en dat hebben we geproefd en gesmaakt!
Appellaties en klimaat
Sinds de toetreding van Portugal tot de Europese Unie in 1986, bestaan er vier categorieën wijn: de doc’s (Denominação de origem controlada), de ipr’s (Indicação de proveniência regulamentada), de Vinho regional (landwijn met geografische aanduiding) en de Vinho de mesa (tafelwijn zonder geografische aanduiding). Bij de doc’s nemen de rode wijnen 59% voor hun rekening, terwijl de witte en roséwijnen tekenen voor respectievelijk 34% en 7% van het volume.
Portugal heeft achthonderdvijftig kilometer Atlantische kust met het hele jaar door zon, van het noorden tot het zuiden, en natuurlijk niet te vergeten de archipels Madeira en Azoren. De verkoelende invloed van de Atlantische oceaan is vrij uitgesproken in het westen. De grootste doc of Denominação de origem controlada vinden we terug in het uiterste noordwesten: de Vinho Verde. Dit groene en vochtige stukje Portugal is bekend voor jonge en snel drinkbare wijn met een alcoholvolume van minstens 8%. De droge witte wijnen met tamelijk veel zuren zijn vaak licht parelend. Voor het populaire druivenras alvarinho geldt een minimum alcoholvolume van 11,5% en voor de mousserende wijnen 10%.
De rivier Taag splitst het bergachtige noorden van de drogere, glooiende vlaktes in het zuiden. De bodem varieert van graniet en leisteen in het noorden tot zand en klei in het zuiden.
Grote doc’s van noord naar zuid zijn Trás-Os-Montes, Douro, Dão, (Riba)Tejo, Alentejo en Algarve. De bekendste is uiteraard de adembenemend mooie Douro-vallei die door UNESCO als Werelderfgoed is erkend. Hier wordt sinds mensenheugenis wijn geproduceerd op de steile hellingen langs de rivier de Douro waar de talloze percelen in terrasbouw zijn aangelegd in een onherbergzaam gebied.
Druivenallegaartje
Topdruiven in rood zijn aragonez (10%), touriga franca (7%), touriga nacional (6%), castelão (4%) en trincadeira (4%). De aragonezdruif, ook wel tinta roriz genoemd, is dezelfde druif als de Spaanse tempranillo en levert vrij krachtige doch soepele rode kwaliteitswijnen. De touriga nacional, afkomstig uit de Dão maar ook veel aangeplant in de Douro, is zeker het bekendste rode druivenras. Een druif uit het noorden dus, maar ondertussen ook verspreid in heel Portugal. Het is dé basisdruif voor Porto, de VDN (vin doux naturel) die via de haven Vila Nova de Gaia de wereld veroverde. De druif levert vaak intense, rijpe, tanninerijke rode wijnen met een ongelofelijk bewaarpotentieel.
In wit staat fernão pires – in sommige productiegebieden ook bekend als maria gomez – aan de leiding met 6% van de aanplant. Het meest aangeplante witte druivenras levert ronde, zachte en eerder volle witte wijnen op. Het klassement gaat verder met loureiro (3%) en arinto (3%), op de voet gevolgd door Siria (2%) en alvarinho (2%)
Masterclass
Voor wie naast de degustatie ook wat meer achtergrond en duiding zocht, waren er twee interessante masterclasses. Wijnjournaliste Simonne Wellekens nam om 13h een eerste masterclass voor haar rekening met als thema “Discover a World of difference”. Een aantal lokale druiven uit verschillende wijngebieden werden toegelicht en geproefd, onder andere de alicante bouschet: één van de zeldzame “cépages teinturiers” met gekleurd sap.
Om 17h wat het de beurt aan Salvator Vandewalle voor een tweede masterclass met als thema Wines of Portugal Challenge – Selectie 2022. Ook hier passeerden een aantal ontdekkingen en indrukwekkende wijnen de revue.
Voor u geproefd
Arinto oak aged 2021 – Casa Santos Lima
100% arinto uit de regio rond de hoofdstad Lissabon, vinificatie op inox, daarna twaalf maanden op eikenhouten vaten.
Licht medium intens goudgeel, citrus, limoen, lichte frisse stijl met hoge aciditeit. Zeker geen dominantie van het hout. Iets meer vulling dan de vinho verde’s uit het noorden, maar voldoende fijne zuren. Ideaal als aperitief of bij zeevruchten.
Dona Ermelinda Freitas Reserva 2020 – Casa Ermelinda Freitas
Wijn uit de kleine regio Península de Setúbal op basis van chardonnay, viognier en arinto
Goudgeel met hoge viscositeit, dikke volle tranen
Rijp geel steenfruit, florale toetsen, na walsen vanille
Vol, rijk en krachtig, brede mondstructuur, lange finale, maaltijdwijn!
Quinta do Crasto touriga nacional 2017 – Quinta do Crasto
Een 100% touriga nacional mocht natuurlijk niet ontbreken in de tasting.
Diepe paarsrode kleur, geen spoor van veroudering in de rand. Nog opvallend jong voor een wijn van 2017
De neus is fris en toont verleidelijke aroma’s van viooltjes en wilde bessen.
Elegant in de mond, rijpe zwarte kers, uitstekend volume met een solide structuur. Tannine present maar niet storend, mooi edel. Boeiend fris met aanhoudende en perfect uitgebalanceerde afdronk.
Esporão Private Selection 2016 – Esporão
Voor het eerst op de markt gebracht in 1987 onder de naam “Garrafeira”, oorspronkelijk van de beste vaten Esporão Reserva. Vandaag een blend van alicante bouschet, aragonez en touriga franca uit vier verschillende wijngaarden met elk hun eigen terroirkenmerken.
Zeer diepe kleurintensiteit, bijna inktzwart, volledig ondoorzichtig met gekleurde traanvorming.
Complex aroma van rijp zwart fruit, na walsen chocolade en zwarte peper
Volle krachtige aanzet met cassis en rijpe bramen. Stevige tanninestructuur maar wel rijpe tannine die een lang leven voorspelt. Zeer intens met een volle smaakintensiteit en een eindeloze finale.
Absolute topwijn uit Alentejo!
Zelf ook eens een Portugese wijn proeven? Dat kan bij www.chateaubrillant.be of via doorbraak wijn: Vinho Verde Plainas Branco 2020 – Doorbraak wijn
