Pomerol uit de ruimte

Het ISS, waar men tijdelijk een wijnkelder had

Voor de bewoners van het internationaal ruimtestation ISS moet het in november 2019 een bittere pil geweest zijn. Toen zij van hun lauwwarm minutesoepje aan het genieten waren, arriveerde een raket van Space Cargo Unlimited met twaalf roestvrijstalen cylinders. De inhoud: in elke cylinder een fles wijn.

Een wijn op eenzame hoogten

Maar welke wijn? Dat kwamen we te weten in maart 2020. Een woordvoerder van Space Cargo vertelde de verzamelde pers dat ze gekozen hadden voor de icoonwijn Pétrus, een pomerol, van het uitstekende jaar 2000. Een wijn die op veilingen voor wel 5000 euro per fles over de toonbank gaat. Nog volgens die woordvoerder had men de keuze gemaakt zonder het illustere domein daarbij te betrekken, en volgens strikt oenologische criteria. Het moest een gestructureerde wijn zijn van één dominant druivenras, de merlot.

Minstens duizend wijnen op deze aardbol voldoen aan die criteria. Dat men er nu net Pétrus uitkoos, zal allicht de aandacht van de pers niet geschaad hebben. In dat opzicht is een uitgave van 60.000 euro aan wijn dan ook een schijntje. Natuurlijk ook als je het bekijkt in de totaalkost van de lancering van een raket naar het ISS: daar zijn gemakkelijk miljoenen voor nodig. Het ISS wordt niet voor niets ‘het duurste ding ooit’ genoemd, met een prijskaartje van naar schatting 150 miljard. In 2010.

Kom vlug, ik proef de sterren

In januari 2021 was het dan tijd om de flessen weer uit de ruimte te laten neerdalen. Na hun aankomst op Cape Canaveral in Florida werden ze overgebracht naar Bordeaux. Elf ervan worden op dit moment aan een scheikundige analyse onderworpen. De twaalfde werd netjes verdeeld in porties van 30ml. Ook een aardse fles kreeg die behandeling. Zo ontvingen een twaalftal uitgelezen wijnkenners twee flesjes, die ze blind proefden.

Jane Anson was één van de gelukkigen. Ze vertelde dat er een duidelijk verschil was tussen de hemelse en de aardse wijn. De wijn uit de ruimte bleek sneller geëvolueerd te zijn, met een rijpere kleur, zachtere tannine en meer florale toetsen. Hij leek wel twee tot drie jaar ouder te zijn. Te wijten aan de beperkte zwaartekracht, het gebrek aan zuurstof, de kosmische straling of de erg lage druk? Anson houdt een slag om de arm: “het kan evengoed flesvariatie zijn”, duidt ze.

Onwillekeurig denk ik bij dit soort ‘experiment’ aan een marketing-stunt. Genre: ‘we dumpen ijzeren kooien met wijnflessen op de zeebodem en we verkopen die flessen aan drie keer de prijs van de gewone fles’. Dat lukt zeker als je ietwat naïeve journalisten zo ver krijgt, de wijnen naast elkaar te proeven zodat minieme verschillen uitvergroot worden.

Nieuwe smaken en voedingsstoffen

Maar hier vond ik niet dadelijk een commerciële reden, behalve dan dat Space Cargo bewust gekozen had voor Pétrus om de belangstelling van de wereldpers te wekken voor hun onderzoek. Het experiment met de Pétrusflessen heet Commubios. Het doel is om de effecten van straling en microzwaartekracht op de componenten van de wijn te onderzoeken, om zo nieuwe smaken en voedingsstoffen te ontwikkelen voor de voedingsindustrie.

Commubios kadert in de ‘Mission Wise’ waarin nog andere interessante proefnemingen volgen.

Eentje daarvan is al achter de rug: Canes werd in maart 2020 (letterlijk) gelanceerd. 320 druivenstekken, half om half merlot en cabernet sauvignon, werden naar het ISS gebracht om daar negen maanden te verblijven. Hier probeert men het effect na te gaan van microzwaartekracht op de verdedigingsstrategie van de plant, onder andere tegen meeldauw. Opvallend: alle stekken kwamen levend terug, en ze bleken zich allemaal veel sneller te ontwikkelen dan hun aardse tegenhangers.

Bestrijding van meeldauw en kanker

In de eerste helft van 2021 plant men project Wybstudy, dat de effecten van microzwaartekracht op bacteriën en gisten nagaat. In 2022 volgen dan nog de experimenten Ferment en Secondpro. Ferment onderzoekt de gistingsdynamiek in omstandigheden van lage zwaartekracht, terwijl Secondpro bekijkt hoe de antioxidatieve effecten van resveratrol kunnen versterkt worden zodat ziekten als kanker beter bestreden kunnen worden.

En dat allemaal voor een kistje pomerol en een paar raketten. Mijn zegen heeft het.

Peter Doomen