Somontano

 

De Spaanse appellatie Somontano is niet alleen trots op een rijke geschiedenis en gevestigde reputatie, maar blijft zich ook ontwikkelen. Vandaag is het een vooruitstrevende wijnregio waar naast autochtone druiven ook internationale en verrassende witte druiven als gewürztraminer opduiken.

Onder de bergen

Op nauwelijks vijftig kilometer van de Franse grens ligt de D.O. Somontano. Letterlijk betekent dit “onder de bergen” of op de uitlopers van de Pyreneeën in de provincie Huesca. De misschien iets minder gekende Spaanse appellatie in het noorden van Aragón tekent vandaag voor unieke wijn die zich niet in hokjes laat stoppen. De D.O. Costers del Segre in het oosten en de D.O. Navarra in het westen liggen beide op ongeveer dezelfde afstand, maar hebben niets gemeen met de D.O. Somontano.

De natuur oogt opvallend groen voor een Spaanse wijnregio. De wijngaarden staan aangeplant in terrasvorm op de steile hellingen. De rotsformaties verbergen holtes van vulkanische puimsteen die in het verleden dienst deden als woonplaats of kelder. In de talloze grotten uit het stenen tijdperk werden muurschilderingen en oude handwerktuigen gevonden, stille getuigen van een interessant verleden.

Microklimaat

De wijngaarden liggen zowel op de glooiende heuvels aan de voet van de Pyreneeën als in de valleien van de rivieren, die van het gebergte de Ebro in stromen, op een hoogte van 350 tot 650 meter. De bodem bevat meestal veel zandsteen en klei (vandaar de helrode kleur) met aangeslibd materiaal dichtbij de rivieren. Bijna alle bodems zijn rijk aan calciumcarbonaat, ideaal voor de wijnbouw.

Het klimaat in D.O. Somontano is continentaal met koude winters (-10°C) en warme zomers (40°C) met zeer uitgesproken dag- en seizoensgebonden temperatuurcontrasten, wat zorgt voor een langzame rijping van de druiven, zeer geschikt voor de ontwikkeling van polyfenolen en aroma’s.De Pyreneeën beschermen tegen de noorderwinden. De jaarlijks gemiddelde temperatuur bedraagt 11° Celsius en de neerslag is beperkt tot 500mm per jaar. Ideale omstandigheden voor de productie van wijnen met structuur en elegantie.

Toch bleef de D.O Somontano lang onbekend. In het verleden ging de wijn in bulk naar Frankrijk om de magere Franse wijntjes met lage alcohol wat op te krikken en meer kleur te geven. Na een lange strijd van de plaatselijke wijnboeren kreeg de regio in 1984 eindelijk de D.O. erkenning, vergelijkbaar met de Franse AOP (Appellation d’Origine Protégée).

Naast lokale druiven als moristel en alcañon die lichte en verfrissende wijnen opleveren, zijn nieuwe bedrijven die zich in de beloftevolle regio vestigden, gestart met de aanplant van internationale druiven: cabernet sauvignon, merlot, syrah en chardonnay.

Het grote succes van de regio is het huwelijk tussen oud en nieuw. De wijnbouwers zijn er niet bang om te experimenteren. Ondertussen worden een aantal druiven aangeplant die je niet onmiddellijk in Spanje zou verwachten: pinot noir, chenin blanc, riesling en gewürztraminer. Doorgaans met spectaculaire resultaten!

Bodega SOMMOS

Eén van de toonaangevende wijndomeinen is bodega SOMMOS uit Barbastro, een avant-gardistisch wijnhuis in het hart van Somontano waarvan de architectuur door de internationale pers wordt erkend als “één van de architectonische wonderen van de wijnwereld”. Sommos is een geometrisch spel, kubussen die in elkaar overgaan om een prisma te vormen.

De hypermoderne kelder, ontworpen door architect Jesús Marino Pascual, is heel milieuvriendelijk ontworpen. Het domein is één van de technologisch meest geavanceerde in de wereld. De zevenentwintig meter hoge vinificatiehal is ontworpen om zwaartekracht te gebruiken om de druiven, most en wijn te verplaatsen, waardoor het traditionele gebruik van pompen wordt vermeden.

Oogst bij maanlicht

Bij SOMMOS wordt ’s nachts geoogst bij het licht van de maan. Dan is de temperatuur laag en wordt het fruit in optimale omstandigheden van de wijnstokken gehaald. De druiven worden vervoerd in hermetisch afgesloten isothermische trailers, om stof en insecten op weg naar de bodega te vermijden. Ze worden bovendien bedekt met een laagje koolzuursneeuw die voorkomt dat de gisting op gang komt.

Voor het vinificatieproces wordt gewerkt met Franse eikenhouten vaten, beton en roestvrijstalen tanks met verschillende capaciteiten om elk perceel afzonderlijk te kunnen vinifiëren, met respect voor het maximale potentieel van elk perceel.

Manuele trieertafels zijn vervangen door optische selectieapparatuur waarmee bes voor bes enkel de volledig ongeschonden druiven worden vrijgegeven voor ze in de pers verdwijnen.

Oenoloog Oscar Martinez  werkt met veel lagere opbrengsten per hectare dan wettelijk voorgeschreven. Wie kwalitatieve wijnen wil maken, moet de rendementen beperkten en de druiven in de watten leggen:  “onze druiven zijn klein, smaakvol en aromatisch. We waken over ze en vertroetelen ze 365 dagen per jaar, rekening houdend met het land, de oriëntatie, het klimaat, de vochtigheid en andere factoren.”

Experimentele wijngaard

Om druiven van de best mogelijke kwaliteit te verkrijgen, is het heel belangrijk om percelen te kiezen met het klimaat en de bodem die het beste passen bij de behoeften van de aangeplante druivenrassen. Hiertoe heeft Bodega Sommos een experimentele wijngaard aangelegd met maar liefst 73 verschillende druivenrassen en twintig verschillende wijngaardmanagementsystemen. Op die manier wordt cruciale informatie verzameld over en inzicht verworven in de interactie tussen wijnstok en omgevingsfactoren.

Een aantal wijnen van SOMMOS zijn verkrijgbaar via de webshop van Doorbraak Wijn.

Voor het volledige assortiment kan u terecht bij www.chateaubrillant.be

Wouter De Nul