Printemps des Champagnes
Impressie van de proeverij bij Terre et Vins
Wijnbouwers staan sterker als ze zich verenigen. Ze kunnen bij mekaar terecht voor raad en daad, ze drijven mekaars kwaliteit op door zich met elkaar te meten, en ze komen samen naar buiten om promotie te maken voor hun eigen en elkaars producten.
In Champagne groepeerden deze clubjes zich en organiseren ze jaarlijks één groot proefevenement dat van zaterdag tot woensdag loopt, ergens midden april: de Printemps des Champagnes. De jaarlijkse hoogmis voor wie van de beste bubbels houdt.
De voorloper: De Club des Trésors
Al in 1971 werd de Spécial Club opgericht, ook wel de Club des Trésors genoemd. Verscheidene grote namen waren ooit lid, zoals Selosse en Pierre Péters. Op dit moment zijn de bekendste leden Gimonnet en Hébrart, in totaal zijn er 28 wijnbouwers lid.
Lidmaatschap van de Club verwerf je door peterschap, en je moet kunnen aantonen dat je de wijn zelf maakt van eigen druiven. De leden zijn met andere woorden allemaal Récoltant-Manipulant. Wijnen die in aanmerking komen voor de botteling in de speciale Club-fles, moeten millésimé zijn van een uitmuntend jaar, en ze worden tweemaal blind geproefd. Indien niet goed genoeg bevonden, wordt de wijn ‘mise en cercles’ (bedoeld zijn de ijzeren ringen van het houten vat: met andere woorden, de wijn wordt uitgekieperd en hooguit gebruikt voor de dosage van andere champagnes…)
Ook bijzonder is het jaarlijkse doopfeest dat de ‘club men’ houden, in december, en ongeveer zes jaar na de oogst die boven de doopvont gehouden wordt. Een feest dat ik niet wil missen, want bij de maaltijd worden altijd oude en verrassende flessen opgediept. Zo herinner ik me een uitstekende Selosse 1969…
De drie elitegroepen
Toch was het niet de Club des Trésors die aanleiding gaf tot de jaarlijkste ‘Champagne Week’: die eer komt Terre et Vins toe, die in 2009 met een wijnbeurs in het voorjaar voor de pinnen kwamen. Toen al maakten beroemde domeinen als Agrapart, Chartogne-Taillet, Pascal Doquet, Benoît Lahaye, David Leclapart en Tarlant deel uit van de groep. Ondertussen is de groep uitgebreid tot 16 domeinen waarvan enkele absolute toppers als Bérèche, Laval en Suenen.
Meer en meer gedraagt deze groep zich als elite: het proefevenement is enkel op uitnodiging, betalend, en wordt niet gehouden in Reims zoals bijna alle andere beurzen, maar in Epernay. Ook vallen er het eerste anderhalf uur enkel vin clairs te proeven, wat leerrijk maar uiterst vermoeiend is.
Een tweede elitaire groep is Trait d’Union met ronkende namen als Selosse, Jacquesson, Larmandier Bernier en La Closerie (Prevost). De proeverij is tweejaarlijks en altijd op het domein van één van de leden. Ook hier geraak je enkel binnen met een uitnodiging. De proeverij start met een sermoen door de gastheer en dat is verplicht bij te wonen. Niettemin de moeite: ik herinner me dat een collega-ambassadeur en ikzelf spontaan Selosse Carelles 2008 noemden als ‘wijn van de week’ en ook de speciale cuvées van Jacquesson steken er vaak met kop en schouders boven uit.
Les Artisans du Champagne groepeert 17 domeinen waarvan enkele absolute toppers als Pierre Péters, Hébrart, Pierre Paillard, Vilmart, Maillart, Savart en Huré Frères. Ook hier: enkel op uitnodiging. Het event vindt plaats in les Crayères, op de Butte Saint-Nicaise in Reims.
Meer evenementen dan je in een week kunt bezoeken
Vaak is het prettiger vertoeven op één van de vele andere beurzen, want er loopt minder volk rond en vooral minder ‘fanboys’ die voortdurend de aandacht van de wijnbouwer opeisen met nutteloze praatjes die enkel moeten aantonen hoe goed ze elkaar wel niet kennen.
Vele groepen verenigen zich rond een bepaald thema. Zo is er Bulles Bio, een groepering van meer dan 50 domeinen die allemaal bio-champagne maken of in conversie zijn naar bio. Sommigen kunnen daardoor enkel vin clair presenteren, maar toch valt daardoor al een oordeel over toekomstige kwaliteit te maken. Nog zo een thematische groep is de Cercle des Créateurs de Champagnes Confidentiels, waarvan de leden allemaal minstens één houtgerijpte champagne in het aanbod hebben. Caillez-Lemaire en de broers Minière steken wat mij betreft boven het maaiveld uit.
Het Meunier Institut vertegenwoordigt dan weer zeven domeinen die elk één of meerdere champagnes van 100% (pinot) meunier in het gamma hebben. Passion Chardonnay doet hetzelfde maar dan voor de chardonnaydruif. Champ’byCoop is een themagroep waar je de producten van tien Coopératives de Manipulation kunt proeven.
Twee themagroepen, les Fa’bulleuses en La Transmission, bundelen domeinen waar een vrouw aan het wijnroer staat. Zo vind je bij die laatste de naam van Maggie Henriquez, voor de ingewijden de drijvende kracht achter Krug. De laatste themagroepen zijn Chamery Circus (allemaal coteaux champenois uit Chamery) en de Academie du Vin de Bouzy, die allen een rode coteaux champenois uit Bouzy op de proeftafel zetten.
Nog eens twee groepen, Empreinte(s) en Racine, bestaan uit wijnbouwers uit de Côte des Bar in het zuiden van champagne. Daar vallen vaak pareltjes te ontdekken, vooral wat betreft prijs/kwaliteit. Ook bij Les Pépites (een groep met Vignerons Indépendants) speur ik naar prijs-kwaliteit, want het zijn minder bekende namen waar je regelmatig verrast wordt door de kwaliteit, al kan die variabel zijn doorheen de jaren.
Twee beurzen die ik nooit oversla, zijn Les Mains du Terroir en Origines Champagnes. Les Mains du Terroir herbergt enkele misschien niet zo beroemde, maar kwaliteitsvolle producenten als Paul Dethune, De Sousa, Copinet, Henriet Bazin, Janisson Baradon, Lacourte-Godbillon, Penet, Eric Rodez en Vazart-Coquart. Bij Origines is de ster ongetwijfeld Benoît Déhu, met zijn excellente monoparcellaire meunier, maar ook Bruno Michel, Fabien Grumier, Laurent Vauversin en Florence Duchêne maken mooie champagnes.
Waar ik ook wel eens binnen loop, is één van de oudste champagnebeurzen: Génération Champagne, met onder andere Sanchez-Leguedard, Veuve Olivier en Voirin-Jumel. De laatste beurzen die ik regelmatig aandoe, zijn Champagne Terroirs met Gaidoz-Forget en Albert Beerens, en Des Pieds et des Vins met Agnes Corbon, Vadin-Plateau, Barrat-Masson en Etienne Calsac.
Als paddestoelen uit de grond
Maar ze schieten als paddestoelen uit de grond. Zo waren er ten opzichte van vorige editie minstens vijf nieuwe groepen: Chamery Circus en Champ’byCoop vermeldde ik al, maar EpicurWine, Talentuese Champagne en Apex bezocht ik ook. Vooral die laatste was de moeite, met onder andere Marguet, Pertois-Lebrun en Sadi Malot. Aan dit groeitempo zal de Printemps des Champagnes binnen een paar jaar inderdaad het hele voorjaar in beslag nemen…
