Born in the USA
De bekendste wijn producerende Amerikaanse staten zijn New York State, Washington State, Oregon en Californië. Deze laatste drie staten liggen aan de westkust van Amerika, aan de Stille Oceaan. Met maar liefst 246.000 hectaren aanplant is Californië het kloppend hart van de Amerikaanse wijnbouw.
Missionarissen
In de zestiende eeuw vond men in Amerika enkel vitis labrusca- en vitis riparia-wijnstokken. Pas in de achttiende eeuw introduceerden Spaanse missionarissen de vitis vinifera. Deze Europese wijnstokfamilie werd gekruist met inheemse soorten en zo ontstonden de hybride druiven. De Spaanse missies in Californië een reeks van religieuze en militaire buitenposten opgericht door Spaanse franciscanen tussen 1769 en 1823 om het rooms-katholicisme te verspreiden onder de lokale indianenbevolking. Voor de misvieringen was wijn nodig, dus moesten de wijnstokken wel volgen. In de achttiende eeuw plantten Spaanse missionarissen de eerste wijngaarden in Alta California.
De missieposten waren de eerste grote poging van Europeanen om de kuststreek aan de Grote Oceaan te koloniseren. De Californiës – Alta en Baja California – vormden een belangrijke strategische regio in de ontwikkeling van de grenslijnen. In de jaren 1830 sloot de overheid van het onafhankelijke Mexico Californische missies die tot de oudste bouwwerken in de Amerikaanse staat Californië behoren en een belangrijk deel uitmaken van het onroerend erfgoed van de staat.
Kommer en kwel
De wijnproductie kwam pas echt van de grond in de valleien van Napa en Sonoma op het einde van negentiende eeuw. De productie leed al snel onder de druifluis of phylloxera vastatrix die door Engelse botanisten met Amerikaans plantgoed mee werd geïmporteerd en ook de Europese wijngaarden teisterde.
Van 1920 tot 1933 volgde de prohibition of drooglegging. Een totaalverbod op de productie en verkoop van alcoholische dranken moest de door de verslechterde economische toestand alcohol gerelateerde problemen de wereld uit helpen. Het gevolg laat zich raden. Door de opgelegde geheelonthouding verplaatste de handel zich naar de illegaliteit. Het decennium kwam bekend te staan als “The Roaring Twenties”, de roerige jaren twintig. De Amerikanen werden inventief: ze smokkelden drank van over de grens, stookten zelf alcohol en verkochten de drank vanuit verborgen etablissementen.
Ook Pierce’s disease gooide roet in… de wijn. De ziekte van Pierce bij wijnstokken werd voor het eerst vastgesteld in Californië in de buurt van Anaheim rond 1884. De ziekte wordt veroorzaakt door een stam van de bacterie Xylella fastidiosa die wijnstokken doodt door verstopping van hun water geleidende vaten waardoor de sapstroom stilvalt. Volgens onderzoek aan de universiteit van Californië heeft de ziekte meer dan vierhonderd hectaren wijnstokken in Noord-Californië vernietigd, met een schade van dertig miljoen dollar tot gevolg.
Schok in de wijnwereld
Gelukkig kwam er in mei 1976 ook goed nieuws voor de Californische wijnbouw met een blinde proeverij die als een schok door de wijnwereld ging en als “The Judgement of Paris” wereldbekend werd.
Het begon allemaal met Stephen Spurrier, een Engelsman met een prachtige wijnwinkel in Parijs met natuurlijk – hoe kon het ook anders in die tijd – alleen maar Franse wijnen in het assortiment. Hij wou de Franse wijnen in de kijker plaatsen om ze te promoten over de hele wereld en organiseerde in Parijs een exclusieve gala wijnproeverij. Spurrier, geassisteerd door één van zijn Amerikaanse assistenten, had gehoord over de toenemende kwaliteit van Californische wijn, en reisde naar de Verenigde Staten om de beste wijnen te selecteren.
Spurrier bracht uit Californië verschillende wijnen mee op basis van cabernet sauvignon en chardonnay. Hij nodigde de crème de la crème van Franse wijn influencers en gerespecteerde namen uit de Franse gastronomie uit naar het Intercontinental Hotel in Parijs voor een blinde degustatie van topwijnen. Op 24 mei 1976 namen enkele van de beste sommeliers van Frankrijk hun plaats in het proefpanel, samen met Odette Kahn, de zeer invloedrijke redactrice van Revue du Vin de France. Het stond in de sterren geschreven dat de Franse wijn het zou winnen van de Amerikaanse, althans zo dacht men… Er was maar één journalist komen opdagen: George Taber van Time magazine, niet beseffend dat hij op het punt stond het belangrijkste nieuwsbericht te schrijven dat ooit over wijn was geschreven, en als “The Judgment of Paris” de wijnwereldgeschiedenis zou ingaan.
Les in bescheidenheid
Als enige journalist had George Taber toegang tot de lijst van wijnen die zouden worden geproefd. Taber vermeldt dat op een bepaald moment Raymond Oliver, chef en eigenaar van Le Grand Véfour, één van de grote restaurants van Parijs, na een wijn te proeven zei: “Ah, terug naar Frankrijk!” Achteraf zou blijken dat zijn best beoordeelde chardonnay uit Californië kwam.
De verlegenheid van Raymond Oliver zou nog heftiger worden toen de eindscores werden bekend gemaakt. Er ging een ware schokgolf door de proefzaal. Odette Kahn eiste zelfs haar scorekaart terug, de stemming was gelaten…
Château Montelena werd afgetekend leider in de witte ronde met de chardonnay 1973 uit Napa Valley. Bekende en beroemde chardonnay’s uit Puligny-Montrachet moesten de duimen leggen en werden door de professionele proevers achteraan in de rij geplaatst.
Bij de rode wijnen werd de ronde gewonnen door Stag’s Leap met hun cabernet sauvignon. Grote beroemde kasteelwijnen die als Premier Grand Cru Classé door het leven gaan, zoals het iconische Château Mouton Rothschild, kregen minder punten van het proefpanel.
Wanneer ik in mijn wijnlessen wijn blind laat proeven geef ik mijn cursisten altijd mee dat een blinde degustatie de grootste les in bescheidenheid is. Dit zou zeker een wijze les zijn geweest voor het overwegend uit Fransen samengestelde proefpanel. Terwijl er in de Franse pers met geen woord werd gerept over de Franse nederlaag in Parijs, bood “The Judgement of Paris” hoop aan wijnmakers over de hele wereld, van Australië tot Zuid-Afrika en Latijns-Amerika. Bij deze een oproep om de platgetreden paden te verlaten en ook eens een Californische wijn te proeven: Chardonnay Bogle 2020 – Doorbraak wijn
