BSA: Brut Sans Année
Brut Sans Année ligt te rijpen sur lattesHet hart van Champagne
Eén kenmerk onderscheidt champagne van bijna alle andere wijnen: de assemblage. Het mengen van wijnen afkomstig van verschillende wijngaarden mag dan wel in vele wijnstreken voorkomen, maar bij champagne gebruikt men ook reservewijnen in de blend. Dat wil zeggen: wijnen die in vroegere jaren als reserve zijn weggelegd.
Niets gaat dan ook zo naar het hart van de champagne als de kunst van het mengen. Een goed uitgekiende blend is beter dan elk van zijn componenten. Waar de ene wijn misschien een te hoge aciditeit heeft, is de andere net te rond. Samen vormen ze een harmonieus geheel.
Reservewijnen die in de blend gebruikt worden, zorgen bovendien voor een dosis maturiteit. Het helpt de nerveuze intensiteit van de jongste wijn te milderen en verhoogt de complexiteit van het eindproduct.
Verhouding jaargangwijn/reservewijn
Wettelijk gezien moet elke champagneproducent minstens 20% van zijn wijnen voorbehouden voor non-vintageblends. Al verplicht die wetgeving hem niet, die non-vintage ook zelf op de markt te brengen. Zo zal Salon een deel van zijn wijnen verkopen aan het gelieerde Delamotte, want Salon zelf focust volledig op wijnen met jaargang.
De fabel van de ‘gelijke’ champagne
Vaak wordt gezegd dat het gebruiken van reservewijnen dient om de champagne jaar in, jaar uit gelijk te houden. Iedereen die ooit een verticale proeverij met de BSA’s van één producent heeft meegemaakt, weet dat dit onzin is.
Het toevoegen van pakweg een kwart reservewijn veegt namelijk de kwaliteiten of gebreken van een jaargang niet uit. Het kan die hooguit temperen. Het zorgt ook voor een bepaalde ‘huisstijl’ waarvan de vaste klanten hem verwachten terug te vinden in het glas.
Multi-vintage
Toch zijn vele producenten zeer trots op hun brut sans année. Sommigen nemen zelfs aanstoot aan de term BSA: zij verkiezen ‘multimillésimé’ of ‘multi-vintage’. Dat woord heeft nog geen algemene ingang gevonden, maar de filosofie ervan wel.
Kwaliteitsproducenten nemen het samenstellen van de BSA dan ook heel serieus. Zo gebruikt het befaamde maison Krug tientallen, vaak honderden stille wijnen om te komen tot de perfecte blend. Ook Bollinger doet dat, en vele andere bekende namen.
Een iets andere benadering vinden we bij Jacquesson. Jean-Hervé Chiquet vertelt met plezier dat zij bewust niet proberen jaarlijks ‘dezelfde’ champagne te maken. Je maakt dan per definitie immers niet het beste product dat je kunt voortbrengen!
Ook maakt Jacquesson slechts de speciale cuvées van aparte wijngaarden wanneer de kwaliteit van de BSA voldoende hoog is. “In het andere geval”, zo zegt Jean-Hervé, “gebruiken we de druiven van onze beste percelen om de kwaliteit van ons vlaggenschip te garanderen”.
Met dat vlaggenschip bedoelt hij de 7xx-reeks, wat je de BSA van Jacquesson kunt noemen. Het is een blend van de jaargangwijn met uiteenlopende reservewijnen die gestockeerd werden op enorme houten vaten. Het nummer verwijst naar de jaargang. Zo staat 736 voor een champagne met basisjaar 2008.
Een heel andere filosofie dan in vele andere wijnstreken, waar eerst de duurste wijn geassembleerd wordt, en met wat overblijft de goedkopere!
De Vlaming, een BSA-drinker
Volgens het Comité Champagne was in 2019 ongeveer 78% van de verkochte champagnes wereldwijd van het BSA-type. De Belgische markt steekt hier torenhoog boven uit: bij ons is dat maar liefst 92% van de verkochte flessen.
Het gaat dan om de officiële cijfers. Officieus weet ik dat heel veel landgenoten de grens oversteken om aan de deur bij hun favoriete ‘boertje’ de koffer vol te laden. Het vaakst aangekochte type is naar ik verneem ook hier de Brut Sans Année.
Ook blijkt het meestal om Vlamingen te gaan die ter plekke aankopen. Ik bezocht zo ooit een champagneproducent die alle bezoekers uit België vroeg, met een speldje hun woonplaats op de kaart aan te duiden. Vlaanderen stond nagenoeg vol, Wallonië en Brussel waren vrijwel leeg.
Denkt de Vlaming: “Laat die luxecuvées maar over aan rijke Amerikanen, decadente Russen of naar glitter snakkende Aziaten, ik zal wel de beste prijs/kwaliteit zoeken”? Ik weet het niet, maar het heeft er alle schijn van.
Tot slot: een klassiek fabeltje zegt dat je champagne niet kunt bewaren. Het tegendeel is waar. Zelfs een gewone, kwalitatief goede non-vintage kan enkele jaren kelderrust aan en profiteert er zelfs van. Probeer het!
