Ribera del Duero, het Spaanse Bourgogne
Als je de kaart van Ribera del Duero van west naar oost 180 graden draait, krijg je Bourgogne van noord naar zuid. Zo begon MW (Master of Wine) Pedro Ballesteros Torres zijn masterclass over één van de mooiste wijngebieden uit Spanje. Een mooie aanleiding om in het Spaanse wijnbad te duiken.
MW Pedro Ballesteros Torres
Op 21 april organiseerde Vinopres een prestigieuze wijndegustatie in samenwerking met de Consejo Regulador de la Denominacion de Origen Ribera del Duero. Een masterclass onder leiding van MW Pedro Ballesteros Torres, daar krijgt iedere wijnprofessional het water – of is het de wijn – van in de mond. Pedro mag zich sinds 2010 Master of Wine noemen, één van de absolute topwijntitels ter wereld, en schrijft geregeld voor DM Vino en Decanter Magazine.
De wijnselectie die Pedro de revue liet passeren mag best indrukwekkend genoemd worden. Collega sommeliers waren dan ook in hun nopjes over deze leerrijke prestige masterclass van zeer hoog niveau, vlekkeloos georganiseerd met de nodige afstand tussen de proeftafels conform de coronavoorschriften.
De vallei van de Duero
De Douro in het Portugees of Duero in het Spaans is een rivier in het noorden van Portugal en de Spaanse autonome regio Castilië en León. Douro of Duero betekent gouden rivier. De rivier ontspringt op 2200 meter hoogte in de Sierra de la Demanda, zo’n 50 kilometer ten noordwesten van Soria en mondt uit in de Atlantische Oceaan, bij Porto.
De wijngaarden van de DO Ribera del Duero liggen op een hoogte tussen 720 en 1100 meter boven de zeespiegel. Het stroomgebied werd gevormd tijdens het Mioceen en creëerde een bodem met uitzonderlijke kenmerken en een grote diversiteit tussen de drie grote subgebieden. Vooral de kalkrijke bodems in het westen rond Penafiel leveren topwijnen die ondertussen zeer gegeerd zijn op de internationale markt. De hooggelegen wijngaarden kennen een extreem klimaat met hete droge zomers en lange strenge winters. De neerslag is zeer beperkt en de verschillen tussen dag- en nachttemperatuur zijn enorm. Een mooi evenwicht tussen rijpheid en zuurtegraad is kenmerkend voor de wijnen.
Laatbloeier
Hoewel de archeologische site van Pintia en de Romaanse mozaïek uit Banos de Valdearados bewijzen dat er al meer dan 2500 jaar geleden wijn werd gemaakt in de regio, kwam de officiële appellatie er pas in 1982. Tot die tijd kwam de icoonwijn Vega Sicilia op de markt als “vino de mesa” of tafelwijn, zonder specifieke afkomst- en/of kwaliteitseisen.
Gelukkig tilden visionaire wijnmannen als Teofilo Reyes en Alejandro Fernandez de wijnregio Ribera del Duero naar een hoger niveau. Zij liggen als pioniers mee aan de basis van de Spaanse topappellatie. Tot op vandaag is Ribera del Duero een DO en geen DOCa. De toevoeging van Ca wat staat voor Calificada blijft voorlopig enkel voorbehouden voor Rioja en Priorat.
In het begin van de jaren 1970 was de teelt van bieten en graangewassen winstgevender dan de wijnproductie. Alejandro Fernández verdiende zijn brood met de verkoop en later de productie van bietenrooiers. Alles veranderde toen hij in 1975 in zijn geboortedorp Pesquera de Duero zijn eerste Pesquera tinto maakte: “Ik wilde samen met mijn vrouw en mijn gezin op mijn eigen manier wijn maken. Een geweldige wijn zoals die vroeger gemaakt werd. Een wijn die wereldwijd bekend zou worden ” Dat was de missie en die is ondertussen geslaagd.
De Spaanse Pétrus
“A new Pétrus is born”. Dat waren de niet mis te verstane woorden die wijncriticus Robert Parker begin jaren ’90 publiceerde toen hij Pesquera proefde. De kleinschalige productie was binnen de kortste keren uitverkocht en de vraag oversteeg ruimschoots het aanbod. Toch was Alejandro niet onmiddellijk succesvol. De koppige man was niet verlegen om een krasse uitspraak die hem meer vijanden dan vrienden opleverde. Zo vond hij het maar niets dat in La Mancha volop werd geëxperimenteerd met internationale druivenvariëteiten. “Er kan hier alleen maar goede wijn gemaakt worden van onze tempranillo. En daarop moeten we trots zijn. Wie dat niet beseft, zoekt maar beter een andere job.” Erg geliefd maakten deze boutades hem niet en ook bij Parker stond Alejandro bekend als een moeilijke jongen…
Naarmate zijn Pesquera uitgroeide tot een echte hype, kreeg Alejandro navolging en werd de tempranillo in ere hersteld. Uiteraard heeft Pesquera in de verste verte niets te maken met Pétrus uit Pomerol die overwegend met merlot en een klein beetje cabernet franc wordt gemaakt. Parker doelde op de finesse én kracht van deze wijnen en in dat opzicht heeft hij natuurlijk wel gelijk.
Volgens Alejandro heeft dit vooral te maken met zijn terroir, een lappendeken van verschillende bodems. En juist die diversiteit zorgt voor de finesse die Pesquera kenmerkt. Bovendien hebben de wijnstokken flink wat jaren op de teller met als gevolg minder kwantiteit maar meer kwaliteit. De wijnen krijgen gemiddeld veertien maanden vatlagering, maar er wordt slechts heel beperkt nieuwe eik gebruikt. Alejandro wil geen tannines uit de eik! De tanninestructuur die toch wel kenmerkend is komt dus niet van het hout, maar wel van het typische procedé op basis van koolzuurweking in open cuves. De druiventrossen worden niet ontrist en gaan intact zonder kneuzen in de open vergistingskuipen. Of hij dan niet bang is om wrange en onrijpe tannines te extraheren? Zijn laconieke antwoord: “Als je je stokken kent, hoef je nergens bang voor te zijn.” Daar gaat onze theorie van ontristen en bes per bes selecteren om het risico op vegetale toetsen zoveel mogelijk te beperken…
De wijnen van Pesquera zijn verkrijgbaar via www.chateaubrillant.vlanshop.be
