De Falanghina-Druivenvariëteit, of zijn het er twee?
Falanghina, een oude witte druivenvariëteit, met een oorsprong die eeuwen terug gaat, heeft de afgelopen decennia een opmerkelijke renaissance doorgemaakt, van relatieve obscuriteit naar een van de meest boeiende en onderscheidende witte druivenvariëteiten van Zuid-Italië.
De Oorsprong van Falanghina
De geschiedenis van Falanghina kan worden herleid tot de 17e eeuw, toen hij voor het eerst werd genoemd in een gedicht uit 1666. Echter, de wortels van de druif reiken waarschijnlijk veel dieper de oudheid in. Sommige geleerden geloven dat Falanghina mogelijk verwant is aan oude Grieks-Romeinse druivenvariëteiten die gewaardeerd werden voor wijnproductie in de klassieke oudheid.
Er zijn in feite twee verschillende subvariëteiten van Falanghina – Falanghina Flegrea en Falanghina Beneventana. Genetische analyse heeft aangetoond dat deze twee druiven, hoewel ze een naam delen, in feite afzonderlijke variëteiten zijn met verschillende profielen en oorsprong. Falanghina Flegrea, de meest aangeplante van de twee, wordt voornamelijk gevonden in het Campi Flegrei-gebied nabij Napels, terwijl Falanghina Beneventana wordt verbouwd in de provincie Benevento in het noordoosten.
De Wijnen van Falanghina
Falanghina produceert witte wijnen die worden gekenmerkt door een onderscheidend profiel. Ze neigen naar heldere zuurgraad, een elegante florale en steenvrucht aromatisch karakter, en een aangenaam gestructureerd mondgevoel. De beste voorbeelden vertonen een prachtige balans tussen rijkdom en frisheid.
Falanghina Flegrea-wijnen uit de Campi Flegrei-regio worden vaak omschreven als hebbend een aantrekkelijk abrikoos of citrusbloesem karakter, met een subtiel mineralig getinte afwerking. Die van Falanghina Beneventana kunnen wat breder en rijker van stijl zijn, met hints van honing en specerijen. Beide versies passen prachtig bij een breed scala aan voedingsmiddelen, van verse zeevruchten tot delicate pastagerechten.
Terwijl Falanghina ooit werd geblend in generieke witte wijnen van Campania, wordt hij tegenwoordig steeds vaker gebotteld als een eenraswijn, waardoor zijn unieke kwaliteiten kunnen schitteren. Topproducenten om naar uit te kijken zijn Villa Matilde, Feudi di San Gregorio, en Mastroberardino.
De Regio’s van Falanghina
Falanghina wordt voornamelijk verbouwd in de regio Campania in Zuid-Italië, met name in de provincies Napels, Benevento en Avellino. Hij is toegestaan in een aantal DOC en DOCG appellaties, waaronder Falerno del Massico, Sannio en Irpinia.
In recente jaren wint Falanghina ook buiten haar inheemse regio Campania aan populariteit en aandacht. Hoewel de twee hoofdvariëteiten, Falanghina Flegrea en Falanghina Beneventana, ooit werden gedacht dezelfde druif te zijn, heeft DNA-profilering aangetoond dat ze in feite verschillende variëteiten zijn.
Falanghina Flegrea is de meest verspreide van de twee, gevonden in vele DOC’s in Campania. Het staat bekend om zijn goede zuurgraad, elegante abrikoos-getinte aroma’s en smaken, en goede gewicht en structuur. Sommige producenten benadrukken graag het aromatische karakter, terwijl anderen streven naar een meer ingetogen stijl.
Falanghina Beneventana is de minst voorkomende van de twee, recent herontdekt in de provincie Benevento. Het rijpt middel tot laat en is genetisch verwant aan de Biancolella-druif. Falanghina verschijnt nu in varietale en geblende wijnen uit Campania, waarbij zijn veelzijdigheid wordt getoond.
De toenemende populariteit van Falanghina, zowel binnen Italië als als exportproduct, weerspiegelt een groeiende interesse in en waardering voor de unieke witte druivenvariëteiten van Zuid-Italië. Terwijl consumenten op zoek zijn naar onderscheidende, terroir-gedreven wijnen, is Falanghina goed gepositioneerd om erkenning en lof te blijven winnen.
Lees verder onder de pub.
Historisch zijsprongetje: Vinum Falernum
Voor de wijnliefhebber zijn er weinig dingen zo boeiend als het traceren van de stamboom van een oude druivenvariëteit en te zien hoe deze door de eeuwen heen is geëvolueerd. In dit opzicht is het verhaal van Falanghina bijzonder meeslepend, omdat het de gerenommeerde wijnen uit de oudheid verbindt met de steeds meer gevierde witte wijnen van het moderne Campanië.
De druif die nu bekend staat als Falanghina was bijna zeker een van de variëteiten die bijdroeg aan de legendarische Vinum Falernum, een wijn zo vereerd in het oude Rome dat hij werd geserveerd aan de tafels van keizers. Plinius de Oudere dichtte over Falernum, waarbij hij hem beschreef als een “zoete, sterk alcoholische wijn die jarenlang bewaard kon worden.” Inderdaad, Falernum was zo gewild dat het bij naam bekend was op de marktplaats en prijzen bedong die vier keer die van gewone wijnen waren.
Hoewel de exacte genetische samenstelling van het oude Falernum misschien nooit bekend zal zijn, suggereert moderne genetische analyse dat Falanghina een nauwe verwant is, zo niet een directe afstammeling, van die gewaardeerde Romeinse druiven. Falanghina’s oorsprong kan worden herleid tot de regio Campania, waar de variëteit al eeuwen wordt verbouwd, en doorstond periodes van oorlog, economische omwentelingen en de verwoestingen van plagen zoals phylloxera. Spreekt er nog iets van de Vinum Falernum in Falanghina?
