Alcohol, Beëlzebub voor de gezondheid?

De woke kerk houdt ons graag voor dat alcohol des duivels is. Toch lijkt de medische wereld het erover eens, dat een beperkt gebruik van alcohol en zeker wijn, door de beugel kan en zelfs bepaalde gezonde effecten kan hebben. Beschouw de onderstaande tekst niet als een gezondheidsadvies, maar wel als een richtsnoer dat je in discussie kan brengen met je adviseur, dokter of voedingsspecialist.

Vijf tips om matig wijngebruik in te zetten voor je gezondheid.

Cardiovasculaire gezondheid en matig wijngebruik

Talrijke wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat matig wijngebruik (ongeveer 1-2 glazen per dag) geassocieerd is met een verminderd risico op hart- en vaatziekten. Deze cardioprotectieve effecten worden toegeschreven aan zowel het alcoholgehalte als de polyfenolische componenten in wijn.

Onderzoek heeft aangetoond dat matig wijngebruik:

Het HDL-cholesterolgehalte (het “goede” cholesterol) verhoogt, wat de ontwikkeling van atherosclerose remt.
De bloedplaatjesaggregatie en -adhesie vermindert, waardoor het risico op trombose afneemt.
De endotheelfunctie verbetert door de productie van stikstofmonoxide (NO) te stimuleren, wat leidt tot vaatverwijding.
De oxidatieve stress en ontstekingsreacties vermindert, waardoor de ontwikkeling van atherosclerotische laesies wordt afgeremd.

Bovendien suggereren epidemiologische studies dat matig wijngebruik ook beschermende effecten heeft tegen andere hart- en vaatziekten, zoals hypertensie en ischemische hartziekte.

Deze gunstige cardiovasculaire effecten zijn vooral waargenomen bij matig wijngebruik, terwijl overmatig alcoholgebruik juist schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Het is belangrijk om een evenwichtige levensstijl aan te houden, waarbij wijn in matige hoeveelheden kan worden genuttigd als onderdeel van een gevarieerd en gezond voedingspatroon.

Diabetes: de rol van matig wijngebruik

Diabetes is een chronische aandoening waarbij het lichaam niet goed kan omgaan met bloedsuiker. Er zijn twee hoofdvormen: type 1 diabetes, waarbij de alvleesklier geen insuline meer produceert, en type 2 diabetes, waarbij cellen minder gevoelig worden voor insuline.

Uit verschillende wetenschappelijke studies blijkt dat matig wijngebruik het risico op type 2 diabetes kan verlagen, in vergelijking met geen of overmatig wijngebruik.

Een grote studie uit Australië, die 7.989 personen tussen 65 en 83 jaar opvolgde gedurende 5 jaar, toonde aan dat mensen die matig wijn dronken (tot 2 glazen per dag) een 50% lagere kans hadden op het ontwikkelen van type 2 diabetes, vergeleken met niet-drinkers.

Onderzoek uit Italië en Spanje kwam tot vergelijkbare resultaten. Deelnemers aan deze studies die een mediterraan dieet volgden, inclusief matig wijngebruik, hadden een significant lager risico op type 2 diabetes.

Wetenschappers verklaren dit effect doordat bepaalde stoffen in wijn, zoals polyfenolen, een gunstige invloed hebben op de insulinegevoeligheid en glucoseregulatie. Bovendien kan matig wijngebruik ook andere cardiovasculaire risicofactoren verlagen, wat indirect het diabetesrisico vermindert.

Het is belangrijk op te merken dat deze beschermende effecten enkel gelden voor matig wijngebruik. Overmatig of problematisch alcoholgebruik kan juist het diabetesrisico verhogen.

Samengevat tonen meerdere grootschalige studies aan dat matig wijngebruik, als onderdeel van een gezonde levensstijl, het risico op type 2 diabetes kan verlagen. Dit biedt perspectieven voor preventie, maar vereist uiteraard verantwoord alcoholgebruik.

Lees verder onder de pub.

Zuid-Afrikaanse bubbels Pongracz MCC – Doorbraak wijn

Dementie en cognitieve functies: Rol van matig wijngebruik

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat matig wijngebruik geassocieerd is met een lager risico op dementie en een betere cognitieve functie op latere leeftijd.

Een recente studie onder oudere deelnemers vond dat mensen die 1 tot 3 glazen wijn per week dronken, een ongeveer 50% lager risico hadden op het ontwikkelen van dementie in vergelijking met niet-drinkers. Deze beschermende effecten werden toegeschreven aan de polyfenolen in wijn, met name in rode druiven zoals pinot noir en pinot meunier.

Daarnaast hebben onderzoekers van de Universiteit van Reading aangetoond dat matig champagnegebruik (1-3 glazen per week) de cognitieve functie verbetert en de kans op ouderdomsdementie vermindert. De werkzame stoffen hiervoor zijn eveneens de fenolen die in verhoogde mate aanwezig zijn in de rode druivenrassen gebruikt voor champagne.

Deze epidemiologische studies laten een duidelijk verband zien tussen matig wijngebruik en een verminderd risico op cognitieve achteruitgang en dementie op latere leeftijd. De onderliggende mechanismen lijken te maken te hebben met de antioxidatieve en ontstekingsremmende eigenschappen van polyfenolen in wijn. Hoewel meer onderzoek nodig is, bieden deze resultaten veelbelovende aanwijzingen voor de therapeutische potentie van matig wijngebruik voor de gezondheid van het brein.

Dementie en cognitieve functies: De rol van matig wijngebruik

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat matig wijngebruik geassocieerd is met een verminderd risico op het ontwikkelen van dementie en verbeterde cognitieve functies op latere leeftijd.

Een studie gepubliceerd in het Journal of Alzheimer’s Disease onderzocht het effect van alcoholconsumptie op cognitieve achteruitgang bij ouderen. De resultaten toonden aan dat matige wijngebruikers (1-3 glazen per week) een significant lager risico hadden op het ontwikkelen van dementie in vergelijking met niet-drinkers. Bovendien presteerden de matige wijngebruikers beter op tests die het geheugen, de aandacht en andere cognitieve vaardigheden meten.

Onderzoekers van de Universiteit van Reading in het Verenigd Koninkrijk hebben de onderliggende mechanismen verder uitgediept. Zij ontdekten dat de fenolische verbindingen in rode druivenrassen zoals pinot noir en pinot meunier een beschermend effect hebben op neuronale cellen. Deze antioxidanten kunnen oxidatieve schade en ontstekingen in de hersenen helpen voorkomen, die gelinkt zijn aan de ontwikkeling van dementie.

Lange-termijn, overmatig alcoholgebruik daarentegen kan wel schadelijk zijn voor de cognitieve functies, vooral bij ouderen. De toxische effecten van alcohol op het centrale zenuwstelsel kunnen dan leiden tot een versnelde achteruitgang van de hersenfuncties.

In conclusie tonen verschillende wetenschappelijke studies aan dat matig wijngebruik (ongeveer 1-3 glazen per week) een gunstig effect kan hebben op het behoud van cognitieve vermogens op latere leeftijd en het risico op dementie kan verlagen. Dit effect is vooral toe te schrijven aan de aanwezige fenolische verbindingen in wijn.

Botgezondheid en matig wijngebruik

Osteoporose is een chronische aandoening waarbij de botmassa en -kwaliteit afnemen, waardoor de botten brozer en gevoeliger worden voor breuken. Onderzoek toont aan dat matig wijngebruik de botdichtheid positief kan beïnvloeden en het risico op osteoporose kan verlagen.

Een studie uit 2014 bij postmenopauzale vrouwen vond dat vrouwen die matig wijn dronken (1 glas per dag) een hogere botmineraaldichtheid hadden in de lumbale wervelkolom en het dijbeen, vergeleken met vrouwen die geen wijn dronken. Andere studies bevestigen deze positieve effecten van matig wijngebruik op de botgezondheid.

Wetenschappers denken dat de polyfenolen in wijn, zoals resveratrol, een belangrijke rol spelen. Deze stoffen kunnen de activiteit van osteoclasten (cellen die bot afbreken) remmen en de activiteit van osteoblasten (cellen die bot opbouwen) stimuleren, waardoor de botmassa toeneemt.

Daarnaast kan alcohol in matige hoeveelheden de productie van geslachtshormonen, zoals oestrogeen, bevorderen. Deze hormonen zijn essentieel voor het behoud van de botmassa, vooral bij vrouwen na de overgang.

Hoewel overmatig alcoholgebruik schadelijk is voor de botten, suggereren de wetenschappelijke gegevens dat matig wijngebruik, als onderdeel van een gezonde levensstijl, de botgezondheid kan ondersteunen en het risico op osteoporose kan verlagen.